ڪراچي (اسٽاف رپورٽر) سنڌ جي وڏي وزير سيد مراد علي شاهه چيو آهي ته سنڌ جي زميني رڪارڊ کي جديد بڻائڻ لاءِ هڪ اهم قدم کڻدي سندس حڪومت هڪ جديد ڊجيٽلائيزيشن شروع ڪئي آهي جنهن جو مقصد ملڪيت جي انتظام ۾ درستگي، سيڪيورٽي ۽ ڪارڪردگي کي يقيني بڻائڻ آهي. بورڊ آف روينيو جي هڪ اعليٰ سطحي اجلاس جي صدارت ڪندي وڏي وزير لاڳاپيل سنگ ميلن تي بحث ڪيو ۽ زمين جي دستاويزن ۽ منتقلي لاءِ هڪ آسان، ٽيڪنالاجي تي ٻڌل طريقي جي ضرورت تي زور ڏنو. وزيراعليٰ هائوس ۾ ٿيندڙ اجلاس ۾ چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه، سينئر ميمبر بورڊ آف روينيو (ايس ايم بي آر) بقاءُ الله انڙ، وڏي وزير جو پرنسپل سيڪريٽري آغا واصف، آءِ بي اي سکر جو وائيس چانسلر آصف شيخ، سيڪريٽري آءِ ٽي نور احمد سمون، اسپيشل سيڪريٽري جنرل ايڊمنسٽريشن زمان ناريجو ۽ ٻيا شامل هئا. شروعات ۾ وڏي وزير مراد شاهه زور ڏنو ته زمين جي منتقلي جي پوئين 12 مرحلن جي عمل کي هڪ مرحلي واري ڊجيٽل ميڪانيزم ۾ هموار ڪيو وڃي، رسائي جي آساني کي يقيني بڻائي ۽ بيوروڪريٽڪ دير کي ختم ڪيو وڃي. هن ان ڳالهه تي روشني وڌي ته سنڌ جو ڊجيٽل لينڊ رڪارڊ سسٽم جديد، ٽيڪنالاجي سان هلندڙ گورننس، ڪرپشن گهٽائڻ، ملڪيت جي حقن کي يقيني بڻائڻ ۽ ملڪيت جي ٽرانزيڪشن کي تيز ڪرڻ لاءِ هڪ مثال قائم ڪندو. چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه وڏي وزير کي اي-سسٽم بابت بريفنگ ڏيندي چيو ته هن قدم تحت زمين جي رڪارڊ کي ٻيهر لکيو ۽ تصديق ڪيو پيو وڃي، هڪ ڊجيٽل زمين رجسٽر ٺاهيو پيو وڃي ۽ بلاڪ چين ٽيڪنالاجي کي ضم ڪيو پيو وڃي ته جيئن ٽمپر پروف رڪارڊ کي يقيني بڻائي سگهجي. هن وڏي وزير کي ٻڌايو ته ان کان علاوه ويب تي ٻڌل اي-ٽرانسفر سسٽم ملڪيت جي ٽرانزيڪشن کي بغير ڪنهن پريشاني جي سرڪاري آفيسن ۾ وڃڻ جي ضرورت کان سواءِ آسان بڻائيندو. نظرثاني ۽ تصديق: درستگي ۽ شفافيت کي يقيني بڻائڻ لاءِ حڪومت ڳوٺ فارم-VII-A ۽ ڳوٺ فارم-II جي رڪارڊ کي دستي طور تي ٻيهر لکي رهي آهي جيڪي زمين جي ملڪيت جي ڊيٽا جي بنياد طور ڪم ڪن ٿا. چيف سيڪريٽري وڏي وزير کي ٻڌايو ته ملڪيت جي تصديق ۽ ڪاغذن ۾ غلطين جي جانچ لاءِ هڪ ڪمپيوٽرائيزڊ قومي سڃاڻپ ڪارڊ (CNIC) لنڪيج سسٽم شامل ڪيو پيو وڃي.ڊجيٽل لينڊ رجسٽر جوڙڻ: چيف سيڪريٽري وڏي وزير کي ٻڌايو ته هڪ جامع ڊجيٽل زمين رجسٽر تيار ڪيو پيو وڃي ته جيئن سروي نمبر وار سڄي ڳوٺ جي علائقي جي تفصيل رڪارڊ ڪري سگهجي. آصف حيدر شاهه وڏي وزير کي ٻڌايو ته سسٽم غير منتقلي لائق زمين جي ڪيٽيگرين تي ڊيٽا پڻ رکندو جنهن ۾ ٻيلي جي زمين، ڳوٺ جي زمين، قبرستان، ۽ ڀڊا زمين (ليز تي ڏنل زمين) شامل آهن، انهي کي يقيني بڻائيندي ته اهي ملڪيتون محفوظ ۽ غير مجاز ٽرانزيڪشن کان مٿانهون رهن.بلاڪ چين-محفوظ ڊيٽابيس آرڪيٽيڪچر: وڏي وزير مراد شاهه کي بريفنگ ڏيندي چيف سيڪريٽري چيو ته هن شروعات ۾ سڀ کان اهم ترقي بلاڪ چين ٽيڪنالاجي جو استعمال آهي. هن چيو ته ٻيهر لکيل ۽ تصديق ٿيل رڪارڊ (V.F.VII-A&V.F.II) مڪمل طور تي ڊجيٽلائيز ڪيا ويندا ۽ بلاڪ چين تي ٻڌل ڊيٽابيس ۾ محفوظ ڪيا ويندا، انهن کي ناقابل تبديلي ۽ ڇڪتاڻ کان محفوظ بڻائيندا. ۽ وڌيڪ چيو ته هي انفراسٽرڪچر CNIC سان ڳنڍيل ملڪيت جي تصديق کي پڻ فعال ڪندو، هڪ محفوظ ۽ شفاف زمين جي رجسٽري سسٽم ٺاهيندو.زمين جي عنوانن جي ويب تي ٻڌل اي-منتقلي: وڏي وزير مراد علي شاهه چيو ته نئون نظام هڪ ڪاغذ کانسواءِ، بنا چهري جي ۽ تڪليف کان پاڪ زمين جي ملڪيت جي منتقلي جو طريقو متعارف ڪرائيندو جنهن سان روينيو آفيسن ۾ وڃڻ جي ضرورت ختم ٿي ويندي. هن چيو.ته ان جي بدران عوامي خدمت مرڪزن تي بايوميٽرڪ تصديق واحد ضرورت هوندي، جيڪا عمل کي وڌيڪ محفوظ ۽ ڪارآمد بڻائيندي. ۽ وڌيڪ چيو ته سسٽم کي نادرا، فيڊرل بورڊ آف روينيو (ايف بي آر)، بينڪن ۽ ٻين سرڪاري ادارن سان حقيقي وقت ڊيٽا جي تصديق لاءِ ضم ڪيو ويندو.پائلٽ پروجيڪٽ جي منظوري: وڏي وزير مراد شاهه چيف سيڪريٽري جي سفارش تي ديهه مٽياري ۽ پليجاڻي (ضلعو ۽ تعلقو مٽياري) ۽ ديهه باگرجي (تعلقو ۽ ضلعو سکر) ۾ هڪ پائلٽ پروجيڪٽ جي منظوري ڏني آهي ته جيئن هن ڊجيٽل فريم ورڪ جي اثرائتي کي جانچيو وڃي. وڏي وزير چيو ته انهن علائقن کي آءِ بي اي سکر جي تعاون سان زمين جي رڪارڊ جي ٻيهر لکڻ ۽ ڊجيٽلائيزيشن لاءِ چونڊيو ويو آهي جيڪو هن تبديلي لاءِ ٽيڪنيڪل فريم ورڪ تيار ڪري رهيو آهي. مراد علي شاهه چيو ته بلاڪ چين ٽيڪنالاجي، بايوميٽرڪ تصديق ۽ ويب تي ٻڌل ملڪيت جي منتقلي جي انضمام سان سنڌ مستقبل جي زمين جي انتظام جي نظام ڏانهن وڌي رهي آهي جيڪو وڌيڪ ڪارڪردگي، سيڪيورٽي ۽ عوامي اعتماد جو واعدو ڪري ٿو. هن اهو نتيجو ڪڍيو ته پائلٽ پروجيڪٽ جي ڪاميابي سڄي صوبي ۾ لاڳو ڪرڻ جي راهه هموار ڪندي، سنڌ ۾ زمين جي ملڪيت ۽ جائيداد جي ٽرانزيڪشن ۾ انقلاب آڻيندي.
