ڪراچي(اسٽاف رپورٽر) لائيواسٽاڪ ۽ فشريز کاتي کي وڌيڪ موثر بڻائڻ لاءِ هڪ اهم قدم طور، ورلڊ بينڪ جي سهڪار سان سنڌ لائيو اسٽاڪ اينڊ ايڪواڪلچر ڊولپمينٽ پراجيڪٽ (SLADP) جو آغاز ڪيو ويو. ان اهم منصوبي جي عملدرآمد بابت اعليٰ سطحي اجلاس ۾ تفصيلي غور ڪيو ويو، جنهن جي صدارت سنڌ جي چوپائي مال ۽ ماهيگيريءَ واري کاتي جي وزير محمد علي ملڪاڻيءَ ڪئي. اجلاس ۾ سيڪريٽري لائيو اسٽاڪ ۽ فشريز ڊاڪٽر ڪاظم حسين جتوئي، ايڊيشنل سيڪريٽري ڊاڪٽر علي اختر شاهاڻي، ڊائريڪٽر جنرل سنڌ انسٽيٽيوٽ آف اينيمل هيلٿ (SIAH) ڊاڪٽر نظير احمد ڪلهوڙو، ڊي جي لائيو اسٽاڪ ڊاڪٽر حزب الله ڀٽو، ڊائريڪٽر فشريز ڊاڪٽر ذوالفقار علي لاڙڪ، پراجيڪٽ آفيسر جاويد ميمڻ، ۽ ٻين لاڳاپيل آفيسرن شرڪت ڪئي.منصوبي بابت بريفنگ ڏيندي ڊاڪٽر نظير ڪلهوڙو اجلاس کي ٻڌايو ته SLADP جو مقصد سنڌ جي لائيو اسٽاڪ ۽ ايڪواڪلچر شعبي ۾ مقابلي، شامل ۽ ماحولياتي لحاظ کان بهتر ترقي کي يقيني بڻائڻ آهي. سنڌ ايگريڪلچرل گروٿ پراجيڪٽ (SAGP) مان حاصل ٿيل ڪاميابين جي تجربي کي نظر ۾ رکندي، SLADP پيداوار، آمدني ۽ ماحولياتي چئلينجن کي حل ڪرڻ لاءِ اڳوڻين مداخلتن تي بنياد رکي آهي. منصوبي جا اهم ٽآرگيٽ پيداوار ۾ 30 سيڪڙو واڌ، آبادگارن جي آمدني ۾ 30 سيڪڙو واڌ، ۽ گرين هائوس گيس (GHG) ايميشن ۾ 16 سيڪڙو گهٽتائي شامل آهن.ان موقعي تي اجلاس کي خطاب ڪندي صوبائي وزير محمد علي ملڪاڻي ان منصوبي کي سنڌ جي چوپائي مال ۽ ماهيگيريءَ واري منظرنامي کي جديد بڻائڻ لاءِ هڪ انقلابي موقعو قرار ڏنو. هن چيو، “لائيو اسٽاڪ ۽ ايڪواڪلچر سنڌ جي لکين ماڻهن جي زندگي جو سهارو آهن. هي منصوبو جدت، برابري ۽ ماحولياتي تحفظ لاءِ اسان جي عزم جي عڪاسي آهي. ورلڊ بينڪ جي مدد سان اسين ننڍن آبادگارن ۽ عورت آبادگارن، جيڪي هن شعبي جو اهم حصو آهن، جي خوشحالي کي يقيني بڻائينداسين.”ڊاڪٽر نظير احمد ڪلهوڙو منصوبي جي جامع حڪمت عملي جا تفصيل ٻڌائيندي چيو ته SLADP ۾ ڪيترائي جزا شامل آهن، جيڪي هر هڪ لائيو اسٽاڪ ۽ ايڪواڪلچر ويليو چينز جي اهم رخن کي حل ڪن ٿا. پهريون جزو ادارتي صلاحيت کي مضبوط ڪرڻ تي ڌيان ڏئي ٿو، جڏهن ته ٻيو جزو ڊيري، گوشت، ايڪواڪلچر ۽ عورتن جي قيادت ۾ هلندڙ ڪاروبارن لاءِ مضبوط ويليو چينز قائم ڪرڻ لاءِ وقف آهي.منصوبي تحت اهم مداخلتن ۾ ننڍن ۽ وچولي درجي جي آبادگارن جي 650 گروپن جي جوڙجڪ ۽ مالي مدد شامل آهي. انهن گروپن ۾ 300 ڊيري ڪوآپريٽوز، 180 گوشت پيدا ڪندڙ يونٽ، 100 ايڪواڪلچر گروپس، ۽ 70 عورتن جي قيادت ۾ قائم يونٽ شامل آهن. هر گروپ کي جديد تربيت، مالي مدد جي نظام، ۽ مارڪيٽ تائين رسائي فراهم ڪئي ويندي ته جيئن برابريءَ واري ترقي ۽ مالي شموليت کي يقيني بڻائي سگهجي.اجلاس دوران منصوبي جي تياري جو تفصيلي ذڪر ڪيو ويو. نومبر 2021 کان، لائيو اسٽاڪ ۽ فشريز کاتي ورلڊ بينڪ سان گڏ ڪيترن ئي ٽيڪنيڪل مشنز ذريعي منصوبي جي تياري ڪئي آهي. انهن مشنز شعبي جي مسئلن، فائدي حاصل ڪندڙن جي صلاحيت ۽ پائيدار طريقن جا امڪان جائزو ورتو.صوبائي وزير چيو ته هي منصوبو صنفي شموليت کي به ترجيح ڏئي ٿو، جنهن ۾ لائيو اسٽاڪ ۽ ايڪواڪلچر شعبي ۾ عورت ڪاروباري شخصيتن کي بااختيار بڻائڻ تي خاص ڌيان ڏنو ويو آهي. عورتن جي قيادت ۾ قائم ڪوآپريٽو ذريعي ترقي ۽ جدت جي واڌاري ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو ويندو.اجلاس جي پڄاڻي تي، وزير محمد علي ملڪاڻيءَ ورلڊ بينڪ سان ان ڀائيواري کي وڌ کان وڌ سماجي ۽ معاشي اثرن لاءِ استعمال ڪرڻ لاءِ حڪومت جي پختي ارادي جو اظهار آهي. هن اميد ظاهر ڪئي ته هي منصوبو نه رڳو سنڌ پر سموري پاڪستان ۾ پائيدار ترقي جو هڪ ماڊل ثابت ٿيندو.لائيو اسٽاڪ ۽ فشريز کاتي، حڪومت سنڌ، ۽ ورلڊ بينڪ جي وچ ۾ مالي ۽ ٽيڪنيڪل معاهدن کي آخري شڪل ڏيڻ کان پوءِ، SLADP فوري طور تي عملدرآمد لاءِ تيار آهي. منصوبي جي موثر ٿيڻ کان پوءِ، توقع ڪئي وڃي ٿي ته هي منصوبو ننڍن آبادگارن، ڪاروباري شخصيتن، ۽ سنڌ جي وڏي آباديءَ لاءِ پائيدار فائدا فراهم ڪندو.
